ျမန္မာ့အေရး အေကာင္းဘက္မေရာက္ေသးပါ၊ အေမရိကန္အစိုးရႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္မႈရွိေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ႀကီးမားေသာ လြဲေခ်ာ္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးကြၽမ္းက်င္သူမ်ား ေ၀ဖန္
by mgtoe
Eleven Daily NewsToday, 04:37
Written by:
ေနထြန္းႏုိင္၊ ဇင္ဘုိလြင္၊ ေက်ာ္ဇင္၀င္း
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
သတင္းေဆာင္းပါး
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ပထမဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ လူထုစစ္တမ္းတစ္ရပ္ကို အေမရိကန္အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ႈ International Republican Institute (IRI) က ေကာက္ယူခဲ့ျပီး စစ္တမ္းရလဒ္ကို ဧျပီ ၃ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အေျခအေနႏွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္းျမင္သူ အမ်ားအျပားရွိေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚသို႔ ေရြ႕လ်ားေနျပီဟုလည္း အမ်ားစုက ႐ႈျမင္ခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ IRI ၏ စစ္တမ္းရလဒ္ကို အေျချပဳျပီး The Daily Eleven ေမးခြန္း ေမးျမန္းခဲ့ရာ ေျဖၾကားသူတုိင္းက စစ္တမ္းရလဒ္မ်ားမွာ လြဲေခ်ာ္ေနျပီး မွားယြင္းမႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း တံု႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ျမန္မာ့အေရး ႏွံ႔စပ္ကြၽမ္းက်င္သူတိုင္းက IRI စစ္တမ္းသည္ သမား႐ိုးက်အျမင္၌ သာမက စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ နည္းစနစ္ပိုင္း၌ပါ လြဲမွားမႈရွိေနႏိုင္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္သံုးသပ္ခဲ့ၾကသည္။
စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ ေနာက္ခံ
IRI ၏ လူထုစစ္တမ္းကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ၂၄ ရက္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္အတြင္း ေကာက္ယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ေကာက္ယူရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ျပည္သူလူထု၏ သေဘာဆႏၵကို ရယူခဲ့သည္။ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသၾကီး ၁၄ ခုရွိ ျမိဳ႕ျပေနရာ ၉၂ ေနရာ၊ ေက်းလက္ေဒသ ၂၀၈ ေနရာတြင္ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး စုစုေပါင္း ၃၀၀၀ အား စစ္တမ္းအတြက္ ေမးခြန္းေမးျမန္းျပီး ဆႏၵရယူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
စစ္တမ္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ကြင္းဆင္းေကာက္ယူခဲ့သည့္အဖြဲ႕မွာ ျပည္တြင္းမွ သုေတတနအဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ Myanmar Survey Research ျဖစ္ျပီး IRI ၏ ၾကီးၾကပ္မႈေအာက္တြင္ ေကာက္ယူခဲ့သည္။ လူထုစစ္တမ္းမွ ရရွိလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းအား Global Strategic Partners မွ Rob Varsalone က ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ စစ္တမ္းအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈကို United States Agency for International Development(USAID) က ကူညီပံ့ပိုးခဲ့သည္။
ထြက္ေပၚလာေသာ စစ္တမ္း၏ မွ်ေျခမွားယြင္း၊ မွန္ကန္ႏိုင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ +၂ (သို႔မဟုတ္) - ၂ ရွိျပီး ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း မွန္ကန္မႈရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္မႈရွိသည္ဟု IRI ကဆိုသည္။
အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းဟု ေၾကြးေၾကာ္ထားသည့္ IRI မွာ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္က ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ National Endowment for Democracy(NED) ၏ လက္ေအာက္တြင္ IRI အဖြဲ႕ ရွိေနသည္။ IRI က NED ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အဓိက လုပ္ေဆာင္ရမည့္ အဖြဲ႕ေလးဖြဲ႕အနက္တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္သည္။IRI ၏ လက္ရွိ ဥကၠ႒မွာ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂြၽန္မက္ကိန္း ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အခ်ိန္ကတည္းက တာ၀န္ယူခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
IRI မွ ေကာက္ယူခဲ့ေသာ လူထုစစ္တမ္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ားကို ေမးျမန္းျပီး ရလဒ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ စစ္တမ္းရလဒ္ကို ေဖာ္ျပရာ၌ က႑ေလးခုကို သီးျခားေဖာ္ျပခဲ့ျပီး ပထမပိုင္းတြင္ လက္ရွိဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈအေျခအေနအေပၚ ထင္ျမင္ခ်က္ရလဒ္မ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဒုတိယပိုင္းတြင္ အေသးစိတ္ရလဒ္မ်ားကို ေဖာ္ျပျပီး တတိယပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ အခန္းကႏွင့္ စတုတၳပိုင္းတြင္ မီဒီယာပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
“စစ္တမ္းကို ေစ်းကြက္နဲ႔ လူမႈေရးသုေတသန နည္းပညာေတြအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ ေကာက္ယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ IRI အေနနဲ႔လည္း အခ်က္အလက္ေတြေပၚမွာ ယုံၾကည္ပါတယ္” ဟု စစ္တမ္းအေပၚ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ IRI မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ မစၥတာ Steve Cima က ေျပာၾကားသည္။
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ အေျခအေန
လက္ရွိဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ အေျခအေနကို ေဖာ္ျပရာ၌ ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္ အျခားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္မ်ားထက္ သာလြန္ေၾကာင္းကို စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၇၆ ရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာတူခဲ့သည္။ အကယ္၍ ယေန႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည္ဆိုပါက စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဆႏၵမဲေပးမည္ဟု ေျဖဆိုသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ယံုၾကည္မႈရွိေၾကာင္း ေျဖဆိုသူ ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေျပာၾကားခဲ့ျပီး ေျဖဆိုသူ ၇၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ယံုၾကည္ႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚတြင္ ေရာက္ရွိေနသည္ကို စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၈၈ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံခဲ့ျပီး ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ မွားယြင္းေနသည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚသို႔ ေရာက္ရွိေနျပီဟု ေထာက္ခံသူ ၈၈ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရာ၌ ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ လမ္းတံတား တည္ေဆာက္ေပးျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေထာက္ခံသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၂၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာသျဖင့္ဟု ေျဖဆိုျပီး ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ တိုးတက္လာသျဖင့္ဟု ဆိုပါသည္။ ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာမ်ားကို လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ရလာသျဖင့္ဟု ေျဖဆိုခဲ့ၿပီး သုံး ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေထာက္ပံ့မႈ တိုးျမင့္လာေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ က်န္သုံးရာခိုင္ႏႈန္းမွာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး က႑တိုးတက္လာေသာေၾကာင့္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေရာက္ေနျခင္းကို ေထာက္ခံသည္ဟု ဆိုသည္။
လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚတြင္ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း မေထာက္ခံခဲ့သူမ်ားအနက္ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္းက စီးပြားေရးခြၽတ္ျခံဳက်မႈကို အေၾကာင္းျပခဲ့ျပီး ၂၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ အျခားပဋိပကၡမ်ားကို အေၾကာင္းျပခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ေျဖဆိုသူမ်ားအနက္ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးအေျခအေန ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း သေဘာထားေပးခဲ့ျပီး ၈၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက လာမည့္ႏွစ္တြင္ ၎တို႔၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လက္ရွိအတိုင္း ရွိေနမည္(သို႔မဟုတ္) ပိုေကာင္းလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အဓိက ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ျပႆနာသည္ အလုပ္လက္မဲ့ျပႆ နာျဖစ္ေၾကာင္းကို ေျဖဆုိသူ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္း က သေဘာထားေပးခဲ့ျပီး ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းက တိုင္းရင္းသားေရးႏွင့္ အျခားပဋိပကၡမ်ားက အဓိကျပႆနာဟု ေျဖဆိုခဲ့သည္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္းၾကီးျမင့္မႈက အဓိကျပႆနာျဖစ္သည္ကို ကိုးရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာထားေပးခဲ့ျပီး ခုနစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက ဆင္းရဲမြဲေတမႈမွာ အဓိကျပႆနာဟု ဆိုသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးက အဓိကျပႆနာ ဆိုသည့္ အခ်က္ကိုမူ ေျဖဆိုသူအားလံုး၏ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။
အစိုးရကို အေကာင္းျမင္
စစ္တမ္းေျဖဆိုသူမ်ားအနက္ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ေကာင္းမြန္သည္ဟု ေျဖဆိုခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ကိုင္တြယ္လုပ္ေဆာင္ပံု နည္းလမ္းမွန္ကန္သည္ဟု ေျဖဆိုသူ ၉၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံခဲ့ျပီး လႊတ္ေတာ္မွ ေကာင္းမြန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ဆိုျခင္းကို ၆၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ေထာက္ခံခဲ့သည္။
အစိုးရကို လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အနက္ အေျခခံအေဆာက္အအုံ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကို လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းကို ႏွစ္သက္သူ ၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ျပီး ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္မႈကို ႏွစ္သက္ခဲ့သည္။ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေပးမႈေၾကာင့္ ႏွစ္သက္သူ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့သည္။
အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ျပည္သူလူထု၏ ေက်နပ္မႈအပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္က ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အမ်ားဆံုးရပ္တည္ခဲ့သည္။ မီဒီယာက ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ဒုတိယေနရာတြင္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ အေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ျပီး ညြန္႔ေပါင္းအုပ္ခ်ဳပ္မႈအေပၚ ေက်နပ္မႈ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့သည္။ အစိုးရအတိုက္အခံမ်ားအေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ ရွိခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္အေပၚေက်နပ္မႈမွာ ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တရား႐ံုးမ်ားအေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ၆၂ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့ကာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ၅၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိခဲ့သည္။
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
ဦးသိန္းစိန္ကို အႏွစ္သက္ဆံုး
IRI ၏ စစ္တမ္းတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူရဦးေရႊမန္းတို႔ သံုးဦးအနက္ မည္သူကို အႏွစ္သက္ဆံုးျဖစ္သနည္းဆိုေသာ ေမးခြန္းကိုလည္း ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေမးျမန္းရာတြင္ ေျဖဆိုသူအားလံုး၏ ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဦးသိန္းစိန္ကို အႏွစ္သက္ဆံုး ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ ရာခိုင္ႏႈန္း ၉၀ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႏွစ္သက္ျပီး ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက သူရဦးေရႊမန္းကို ႏွစ္သက္သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ IRI က ၎တို႔၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပသည့္ ၃၄ မ်က္ႏွာစစ္တမ္း၌ ထိုေမးခြန္းကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ဧျပီ ၆ ရက္တြင္ ထြက္ရွိေသာ The Messenger ဂ်ာနယ္၌ ေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာဘေမာင္ေရးသားေသာ IRI စစ္တမ္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးတြင္ ထိုေမးခြန္းႏွင့္ ရလဒ္ကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဘေမာင္၏ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ၎ကိုးကားခဲ့ေသာ စစ္တမ္းသည္ IRI စစ္တမ္းပင္ျဖစ္ျပီး စာမ်က္ႏွာ ၃၆ မ်က္ႏွာပါရွိသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ IRI စာတမ္းတြင္ စာမ်က္ႏွာ ၃၄ မ်က္ႏွာပါ စစ္တမ္းႏွင့္ ၃၆ မ်က္ႏွာပါ စစ္တမ္းဟူ၍ မူႏွစ္မ်ဳိးကြဲေနျပီး ၃၆ မ်က္ႏွာ စစ္တမ္းကို အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္မႈရွိသူမ်ားက ရရွိခဲ့ပံုရသည္။ ထိုသို႔ မူႏွစ္ရပ္ကြဲေနမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ IRI သို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာ ၃၄ မ်က္ႏွာမူ တစ္ခုသာရွိသည္ဟု ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
အစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လူမ်ားစု လိုလား
IRI စစ္တမ္း၏ လြဲေခ်ာ္မႈတစ္ရပ္မွာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသၾကီးအလိုက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈတြင္ မည္သည့္အခ်က္ကို ေထာက္ခံသနည္းဟု ေမးျမန္းရာ၌ ေမးခြန္းေျဖဆိုသူ အားလံုး၏ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လိုလားေၾကာင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
IRI စစ္တမ္း ရလဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိျပီး စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လိုလားျပီး ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားသည္ဟု ဆိုသည္။ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အမ်ားစုေနထိုင္လ်က္ရွိျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လိုလားေၾကာင္း IRI စစ္တမ္း၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ျပီး စစ္တမ္းေျဖဆိုခဲ့သူ ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုလိုလားျပီး ရာခိုင္ႏႈန္း ၄၀ က ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားခဲ့သည္။ ေျမျပန္႔ေဒသတြင္ ေနထိုင္ျပီး စစ္တမ္းေျဖဆိုခဲ့သူ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုလိုလားျပီး ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားခဲ့သည္။
အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ေက်နပ္
IRI စစ္တမ္းေျဖဆိုခဲ့သူမ်ားအနက္ ရာခိုင္ႏႈန္း ၅၀ က အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း အဂတိလိုက္စားမႈ အနည္းငယ္သာရွိေၾကာင္း ေျဖဆိုခဲ့ျပီး ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ အလြန္အကြၽံရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အစိုးရ၏ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ ေျဖဆိုသူအားလံုး၏ ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ က အလြန္ေက်နပ္ခဲ့ျပီး ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေက်နပ္မႈရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ လံုး၀ မေက်နပ္ေၾကာင္းေျပာဆိုသူမွာ ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိခဲ့သည္။
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
စစ္တမ္းအေပၚ ေ၀ဖန္တံု႔ျပန္မႈ
IRI စစ္တမ္းရလဒ္ ထြက္ေပၚခ်ိန္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ား ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ေထာက္ခံသူမ်ားက ၾကိဳ ဆိုခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၏ လက္ရွိအေျခအေနမ်ားကို သိရွိထားသည့္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားကမူ စစ္တမ္းတြင္ ၾကီးမားေသာ လြဲေခ်ာ္မႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း ေ၀ဖန္တံု႔ျပန္ခဲ့သည္။
“စစ္တမ္းကို ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ ပထမအခ်က္က common sense သာမန္အျမင္နဲ႔ ၾကည့္တာ။ ဒီလိုၾကည့္ေတာ့လည္း လြဲေခ်ာ္ေနတယ္။ ေနာက္တစ္ တစ္ခုက ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ methodologies နည္းနဲ႔ ၾကည့္တာ။ ဒီေနရာမွာလည္း ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ေတြ႕ရတယ္။ စစ္တမ္းေတြကို ၾကည့္ေလ့ရွိတဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းႏွစ္ရပ္နဲ႔ ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္ခုစလံုး လြဲေခ်ာ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္”ဟု ျမန္မာ့အေရးကြၽမ္းက်င္သူ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ဘာကေလတကၠသိုလ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ႕ယူရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ဦးမင္းဇင္က ေျပာၾကားသည္။
“စစ္တမ္းရလဒ္ေတြက ပြတ္ကာသီကာလြဲရင္ မေျပာလိုပါဘူး။ အခုဟာက ကြၽမ္းထိုးေမွာက္ခံုကို လြဲေခ်ာ္ေနတယ္”ဟု ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
ဘာေတြ လြဲေခ်ာ္ေနသလဲ
IRI စစ္တမ္းရလဒ္ကို ေ၀ဖန္မႈျပဳလုပ္ရာ၌ မည္သူမ်ားကို မည္သည့္ပံုစံမ်ားျဖင့္ ေမးျမန္းခဲ့သနည္းဆိုေသာ အခ်က္ကို အဓိကထားေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚသို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီဆိုသည့္ ရလဒ္ကိုလည္း ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။
စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအေျခအေန ေကာင္းမြန္သည္ဟု ေျဖဆိုခ်ိန္တြင္ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာသည္ အဓိက ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္သည္ဟုလည္း ေျဖဆိုထားသည္။ ထို႔အတူ ဦးသိန္းစိန္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထက္ပိုႏွစ္သက္သည္ဆိုေသာ ေျဖဆိုမႈမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအၾကား ႏွစ္ျခိဳက္မႈမရွိေသးေသာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို လႊတ္ေတာ္ထက္ ပိုႏွစ္သက္ဆိုေသာ အျမင္မ်ား၊ တရား႐ံုးမ်ားကို ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားထက္ ပိုႏွစ္သက္သည္ဆိုေသာ အျမင္မ်ားမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ရွိေနသည္။ ထို႔အျပင္ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ေနထိုင္ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ထက္ အစိုးရ၏ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ပိုလိုလားသည္ဆိုေသာ အခ်က္မွာလည္း လြဲေခ်ာ္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္။
“လမ္းေၾကာင္းမွန္မွာ ရွိေနတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကုိ လက္မခံေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚေရာက္တယ္ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ သမၼတ လုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စစ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္ကုိ သေဘာမတူဘူး”ဟု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမင္းသူက ဆိုသည္။
“ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ၊ ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာဆိုရင္ လက္ရွိအေျခအေနကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလို႔ မျမင္ေတာ့ဘူး။ ေလွာင္စရာတစ္ခုလို႔ပဲ ျမင္လာပါတယ္”ဟု ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ မျဖိဳးျဖိဳးေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
အဂတိလိုက္စားမႈအပိုင္းတြင္လည္း အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မႈကို ေက် နပ္မႈရွိသည္ဟု ေျပာဆိုျခင္းမွာ ျပက္လံုးတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္ဟု ကယန္းျပည္သစ္ပါတီမွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာလြင္က ဆိုသည္။
“ရဲအေပၚ ၇၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ေထာက္ခံတယ္ဆိုတာလည္း မ်ားလြန္းတယ္။ ရဲစခန္းသြားလို႔ ကူညီပါရေစဆိုတာနဲ႔တင္ ေၾကာက္ေနရတာ။ ပိုက္ဆံမေပးရင္ စာရြက္ကို မကိုင္တာေတြ ရွိေသးတယ္ေလ။ ဒါေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ သူတို႔က ဘယ္လိုအလႊာ၊ ဘယ္လို လူေတြကို ေကာက္ခဲ့သလဲဆုိတာေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး”ဟု ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ၏ ပထမေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
“တရား႐ုံးကုိ ၆၂ ရာခုိင္ႏႈန္းက ေက်နပ္တယ္လုိ႔ စစ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားတာ အဲဒီေျဖတဲ့သူေတြ အမႈမျဖစ္ဘူးလုိ႔ဘဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အမႈျဖစ္ဘူးလုိ႔ရင္ တစ္ခါတည္းနဲ႔ ေတာ္ပါၿပီ တန္ပါၿပီ ေၾကာက္ပါၿပီ ျဖစ္သြားမွာေပါ့။ ျပည္သူ႕ရဲအဖြဲ႕ကုိ ေက်နပ္မႈက ၇၄ ရာခုိင္ႏႈန္း တာကလည္း ကူညီပါရေစဆုိတာကုိ သူတုိ႔ အကူအညီသြားမေတာင္းဖူးတဲ့သူဆုိ ဒီလုိေျဖမွာ မဟုတ္ဘူး”ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းညြန္႔က ဆိုသည္။
ႈြIRI စစ္တမ္း ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာရွိေနမလဲ
IRI စစ္တမ္းရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚျပီးခ်ိန္တြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား ရွိခဲ့ကာ စစ္တမ္း၏ လြဲေခ်ာ္မႈမွတစ္ဆင့္ ေနာက္ကြယ္တြင္ မည္သည့္ကိစၥမ်ား ရွိေနသည္ ဆိုျခင္းကို ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိလာခဲ့သည္။ စစ္တမ္း၏ လြဲေခ်ာ္မႈတြင္ IRI ၏ ၾကီးၾကပ္မႈေအာက္မွ ျပည္တြင္း ကြင္းဆင္း ေကာက္ယူေသာ ျပည္တြင္းသုေတသနအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းအေတြ႕အၾကံဳ အားနည္းမႈလည္း ပါ၀င္ႏိုင္သည့္နည္းတူ IRI ကိုယ္တိုင္က တမင္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္ဆိုေသာ ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
“IRI က အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ေငြေၾကးနဲ႔ လည္ပတ္ေနတာ။ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ ေအာင္ျမင္တယ္ဆိုတာကို ျပခ်င္လို႔၊ အေမရိကန္အစိုးရကို ေလာ္ဘီလုပ္ခ်င္လို႔ လုပ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ျပည္သူေတြရဲ႕ေငြနဲ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ကိစၥမွာ ရလဒ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာဆႏၵနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္သူေတြရဲ႕ေငြကို ျဖဳန္းတီးတာပဲ”ဟု ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း က ဆိုသည္။
“ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေသခ်ာနားမလည္ဘူး။ မကြၽမ္းက်င္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာရွိေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြလည္း နားမလည္ဘူး။ မကြၽမ္းက်င္ဘူး။ အခုပုံစံၾကည့္ရတာက ျဖစ္သလို လုပ္တာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ျပည္တြင္းေရးကုိ ေသခ်ာနားမလည္ဘဲ ျဖစ္သလိုလုပ္တာေတြ႕ရတယ္”ဟု ေဗဒါ အင္စတီက်ဳမွ ကုိမ်ဳိးရန္ေနာင္သိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
“ ဒီစစ္တမ္းမွာပါတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲေခ်ာ္ေနတယ္။ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအေပၚ ျပည္သူလူထု ေက်နပ္မႈမွာ ဦးသိန္းစိန္ဆိုတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေက်ာ္ဖို႔မေျပာနဲ႔ ယွဥ္လို႔ေတာင္ မရဘူး။ ဦးသိန္းစိန္ကို လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္အခ်ိန္ကေတာင္ တန္းတူမရွိခဲ့ဘူး။ အခုခ်ိန္မွာ ျပည္သူေတြက ဦးသိန္းစိန္ကို ဦးသန္းေရႊနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီးေတာ့ ေျပာေနၾကျပီ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကလည္း ဘာမွ အားရစရာမရွိဘူး။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဦးသိန္းစိန္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထက္ ပိုျပီးေက်နပ္တယ္ဆိုတာ ၾကီးၾကီးမားမားလြဲေခ်ာ္မႈပဲ။ ေနာက္ျပီး တျခား ၾကီးၾကီးမားမား လြဲေခ်ာ္မႈတြလည္း ရွိေနတယ္”ဟု ကမၻာ့သတင္းစာမ်ားႏွင့္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀သူမ်ား အစည္းအ႐ံုး (WANIFRA) ၏ ေရႊကေလာင္ဆုရွင္ Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ IRI စစ္တမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ၏ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား လြဲေခ်ာ္မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာၾကားသည္။
“ဒီစစ္တမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ သေဘာထားသံုးသပ္ခ်က္ေတြ လြဲကုန္မွာစိုးရိမ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ံုးနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အာဏာရအစိုးရ ေနာက္ကြယ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚလြဲမွားတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာကို စိုးရိမ္တယ္။ ဒီစစ္တမ္းေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲခိုး၊ မဲညစ္လို႔ ရေအာင္လုပ္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးအေနအထားအရ အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ အေပးအယူလုပ္ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို ခ်ေကြၽးသလို လုပ္လာခဲ့ရင္ ျမန္မာျပည္သူေတြ ရဲ႕ အမုန္းတရားနဲ႔ ၾကံဳေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ ဒီစာတမ္းအတြက္ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ အေမရိကန္သံ႐ံုးတို႔က တာ၀န္ယူရလိမ့္မယ္” ဟု ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
Local
Show commentsOpen link
by mgtoe
Eleven Daily NewsToday, 04:37
Written by:
ေနထြန္းႏုိင္၊ ဇင္ဘုိလြင္၊ ေက်ာ္ဇင္၀င္း
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
သတင္းေဆာင္းပါး
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ပထမဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ လူထုစစ္တမ္းတစ္ရပ္ကို အေမရိကန္အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ႈ International Republican Institute (IRI) က ေကာက္ယူခဲ့ျပီး စစ္တမ္းရလဒ္ကို ဧျပီ ၃ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အေျခအေနႏွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအေပၚ အေကာင္းျမင္သူ အမ်ားအျပားရွိေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚသို႔ ေရြ႕လ်ားေနျပီဟုလည္း အမ်ားစုက ႐ႈျမင္ခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ IRI ၏ စစ္တမ္းရလဒ္ကို အေျချပဳျပီး The Daily Eleven ေမးခြန္း ေမးျမန္းခဲ့ရာ ေျဖၾကားသူတုိင္းက စစ္တမ္းရလဒ္မ်ားမွာ လြဲေခ်ာ္ေနျပီး မွားယြင္းမႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း တံု႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ျမန္မာ့အေရး ႏွံ႔စပ္ကြၽမ္းက်င္သူတိုင္းက IRI စစ္တမ္းသည္ သမား႐ိုးက်အျမင္၌ သာမက စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ နည္းစနစ္ပိုင္း၌ပါ လြဲမွားမႈရွိေနႏိုင္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္သံုးသပ္ခဲ့ၾကသည္။
စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ ေနာက္ခံ
IRI ၏ လူထုစစ္တမ္းကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ၂၄ ရက္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္အတြင္း ေကာက္ယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ေကာက္ယူရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ျပည္သူလူထု၏ သေဘာဆႏၵကို ရယူခဲ့သည္။ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသၾကီး ၁၄ ခုရွိ ျမိဳ႕ျပေနရာ ၉၂ ေနရာ၊ ေက်းလက္ေဒသ ၂၀၈ ေနရာတြင္ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး စုစုေပါင္း ၃၀၀၀ အား စစ္တမ္းအတြက္ ေမးခြန္းေမးျမန္းျပီး ဆႏၵရယူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
စစ္တမ္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ကြင္းဆင္းေကာက္ယူခဲ့သည့္အဖြဲ႕မွာ ျပည္တြင္းမွ သုေတတနအဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ Myanmar Survey Research ျဖစ္ျပီး IRI ၏ ၾကီးၾကပ္မႈေအာက္တြင္ ေကာက္ယူခဲ့သည္။ လူထုစစ္တမ္းမွ ရရွိလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းအား Global Strategic Partners မွ Rob Varsalone က ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ စစ္တမ္းအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈကို United States Agency for International Development(USAID) က ကူညီပံ့ပိုးခဲ့သည္။
ထြက္ေပၚလာေသာ စစ္တမ္း၏ မွ်ေျခမွားယြင္း၊ မွန္ကန္ႏိုင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ +၂ (သို႔မဟုတ္) - ၂ ရွိျပီး ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း မွန္ကန္မႈရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္မႈရွိသည္ဟု IRI ကဆိုသည္။
အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းဟု ေၾကြးေၾကာ္ထားသည့္ IRI မွာ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္က ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ National Endowment for Democracy(NED) ၏ လက္ေအာက္တြင္ IRI အဖြဲ႕ ရွိေနသည္။ IRI က NED ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အဓိက လုပ္ေဆာင္ရမည့္ အဖြဲ႕ေလးဖြဲ႕အနက္တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္သည္။IRI ၏ လက္ရွိ ဥကၠ႒မွာ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂြၽန္မက္ကိန္း ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အခ်ိန္ကတည္းက တာ၀န္ယူခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
IRI မွ ေကာက္ယူခဲ့ေသာ လူထုစစ္တမ္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ားကို ေမးျမန္းျပီး ရလဒ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ စစ္တမ္းရလဒ္ကို ေဖာ္ျပရာ၌ က႑ေလးခုကို သီးျခားေဖာ္ျပခဲ့ျပီး ပထမပိုင္းတြင္ လက္ရွိဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈအေျခအေနအေပၚ ထင္ျမင္ခ်က္ရလဒ္မ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဒုတိယပိုင္းတြင္ အေသးစိတ္ရလဒ္မ်ားကို ေဖာ္ျပျပီး တတိယပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ အခန္းကႏွင့္ စတုတၳပိုင္းတြင္ မီဒီယာပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
“စစ္တမ္းကို ေစ်းကြက္နဲ႔ လူမႈေရးသုေတသန နည္းပညာေတြအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ ေကာက္ယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ IRI အေနနဲ႔လည္း အခ်က္အလက္ေတြေပၚမွာ ယုံၾကည္ပါတယ္” ဟု စစ္တမ္းအေပၚ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ IRI မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ မစၥတာ Steve Cima က ေျပာၾကားသည္။
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ အေျခအေန
လက္ရွိဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ အေျခအေနကို ေဖာ္ျပရာ၌ ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္ အျခားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္မ်ားထက္ သာလြန္ေၾကာင္းကို စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၇၆ ရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာတူခဲ့သည္။ အကယ္၍ ယေန႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည္ဆိုပါက စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဆႏၵမဲေပးမည္ဟု ေျဖဆိုသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ယံုၾကည္မႈရွိေၾကာင္း ေျဖဆိုသူ ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေျပာၾကားခဲ့ျပီး ေျဖဆိုသူ ၇၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ယံုၾကည္ႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚတြင္ ေရာက္ရွိေနသည္ကို စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၈၈ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံခဲ့ျပီး ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ မွားယြင္းေနသည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚသို႔ ေရာက္ရွိေနျပီဟု ေထာက္ခံသူ ၈၈ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရာ၌ ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ လမ္းတံတား တည္ေဆာက္ေပးျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေထာက္ခံသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၂၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာသျဖင့္ဟု ေျဖဆိုျပီး ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ တိုးတက္လာသျဖင့္ဟု ဆိုပါသည္။ ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာမ်ားကို လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ရလာသျဖင့္ဟု ေျဖဆိုခဲ့ၿပီး သုံး ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေထာက္ပံ့မႈ တိုးျမင့္လာေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ က်န္သုံးရာခိုင္ႏႈန္းမွာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး က႑တိုးတက္လာေသာေၾကာင့္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေရာက္ေနျခင္းကို ေထာက္ခံသည္ဟု ဆိုသည္။
လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚတြင္ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း မေထာက္ခံခဲ့သူမ်ားအနက္ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္းက စီးပြားေရးခြၽတ္ျခံဳက်မႈကို အေၾကာင္းျပခဲ့ျပီး ၂၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ အျခားပဋိပကၡမ်ားကို အေၾကာင္းျပခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ေျဖဆိုသူမ်ားအနက္ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးအေျခအေန ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း သေဘာထားေပးခဲ့ျပီး ၈၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက လာမည့္ႏွစ္တြင္ ၎တို႔၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လက္ရွိအတိုင္း ရွိေနမည္(သို႔မဟုတ္) ပိုေကာင္းလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အဓိက ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ျပႆနာသည္ အလုပ္လက္မဲ့ျပႆ နာျဖစ္ေၾကာင္းကို ေျဖဆုိသူ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္း က သေဘာထားေပးခဲ့ျပီး ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းက တိုင္းရင္းသားေရးႏွင့္ အျခားပဋိပကၡမ်ားက အဓိကျပႆနာဟု ေျဖဆိုခဲ့သည္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္းၾကီးျမင့္မႈက အဓိကျပႆနာျဖစ္သည္ကို ကိုးရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာထားေပးခဲ့ျပီး ခုနစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက ဆင္းရဲမြဲေတမႈမွာ အဓိကျပႆနာဟု ဆိုသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးက အဓိကျပႆနာ ဆိုသည့္ အခ်က္ကိုမူ ေျဖဆိုသူအားလံုး၏ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။
အစိုးရကို အေကာင္းျမင္
စစ္တမ္းေျဖဆိုသူမ်ားအနက္ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ေကာင္းမြန္သည္ဟု ေျဖဆိုခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ကိုင္တြယ္လုပ္ေဆာင္ပံု နည္းလမ္းမွန္ကန္သည္ဟု ေျဖဆိုသူ ၉၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံခဲ့ျပီး လႊတ္ေတာ္မွ ေကာင္းမြန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ဆိုျခင္းကို ၆၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ေထာက္ခံခဲ့သည္။
အစိုးရကို လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အနက္ အေျခခံအေဆာက္အအုံ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကို လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းကို ႏွစ္သက္သူ ၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ျပီး ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္မႈကို ႏွစ္သက္ခဲ့သည္။ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေပးမႈေၾကာင့္ ႏွစ္သက္သူ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့သည္။
အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ ျပည္သူလူထု၏ ေက်နပ္မႈအပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္က ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အမ်ားဆံုးရပ္တည္ခဲ့သည္။ မီဒီယာက ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ဒုတိယေနရာတြင္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ အေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ျပီး ညြန္႔ေပါင္းအုပ္ခ်ဳပ္မႈအေပၚ ေက်နပ္မႈ ၇၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့သည္။ အစိုးရအတိုက္အခံမ်ားအေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ ရွိခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္အေပၚေက်နပ္မႈမွာ ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တရား႐ံုးမ်ားအေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ၆၂ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့ကာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေပၚ ေက်နပ္မႈမွာ ၅၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိခဲ့သည္။
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
ဦးသိန္းစိန္ကို အႏွစ္သက္ဆံုး
IRI ၏ စစ္တမ္းတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူရဦးေရႊမန္းတို႔ သံုးဦးအနက္ မည္သူကို အႏွစ္သက္ဆံုးျဖစ္သနည္းဆိုေသာ ေမးခြန္းကိုလည္း ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေမးျမန္းရာတြင္ ေျဖဆိုသူအားလံုး၏ ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဦးသိန္းစိန္ကို အႏွစ္သက္ဆံုး ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ ရာခိုင္ႏႈန္း ၉၀ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႏွစ္သက္ျပီး ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက သူရဦးေရႊမန္းကို ႏွစ္သက္သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ IRI က ၎တို႔၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေဖာ္ျပသည့္ ၃၄ မ်က္ႏွာစစ္တမ္း၌ ထိုေမးခြန္းကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ဧျပီ ၆ ရက္တြင္ ထြက္ရွိေသာ The Messenger ဂ်ာနယ္၌ ေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာဘေမာင္ေရးသားေသာ IRI စစ္တမ္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးတြင္ ထိုေမးခြန္းႏွင့္ ရလဒ္ကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဘေမာင္၏ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ၎ကိုးကားခဲ့ေသာ စစ္တမ္းသည္ IRI စစ္တမ္းပင္ျဖစ္ျပီး စာမ်က္ႏွာ ၃၆ မ်က္ႏွာပါရွိသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ IRI စာတမ္းတြင္ စာမ်က္ႏွာ ၃၄ မ်က္ႏွာပါ စစ္တမ္းႏွင့္ ၃၆ မ်က္ႏွာပါ စစ္တမ္းဟူ၍ မူႏွစ္မ်ဳိးကြဲေနျပီး ၃၆ မ်က္ႏွာ စစ္တမ္းကို အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္မႈရွိသူမ်ားက ရရွိခဲ့ပံုရသည္။ ထိုသို႔ မူႏွစ္ရပ္ကြဲေနမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ IRI သို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာ ၃၄ မ်က္ႏွာမူ တစ္ခုသာရွိသည္ဟု ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
အစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လူမ်ားစု လိုလား
IRI စစ္တမ္း၏ လြဲေခ်ာ္မႈတစ္ရပ္မွာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသၾကီးအလိုက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈတြင္ မည္သည့္အခ်က္ကို ေထာက္ခံသနည္းဟု ေမးျမန္းရာ၌ ေမးခြန္းေျဖဆိုသူ အားလံုး၏ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လိုလားေၾကာင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
IRI စစ္တမ္း ရလဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိျပီး စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လိုလားျပီး ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားသည္ဟု ဆိုသည္။ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အမ်ားစုေနထိုင္လ်က္ရွိျပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လိုလားေၾကာင္း IRI စစ္တမ္း၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ျပီး စစ္တမ္းေျဖဆိုခဲ့သူ ၅၃ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုလိုလားျပီး ရာခိုင္ႏႈန္း ၄၀ က ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားခဲ့သည္။ ေျမျပန္႔ေဒသတြင္ ေနထိုင္ျပီး စစ္တမ္းေျဖဆိုခဲ့သူ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုလိုလားျပီး ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို လိုလားခဲ့သည္။
အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ေက်နပ္
IRI စစ္တမ္းေျဖဆိုခဲ့သူမ်ားအနက္ ရာခိုင္ႏႈန္း ၅၀ က အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း အဂတိလိုက္စားမႈ အနည္းငယ္သာရွိေၾကာင္း ေျဖဆိုခဲ့ျပီး ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ အလြန္အကြၽံရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အစိုးရ၏ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ ေျဖဆိုသူအားလံုး၏ ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ က အလြန္ေက်နပ္ခဲ့ျပီး ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေက်နပ္မႈရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ လံုး၀ မေက်နပ္ေၾကာင္းေျပာဆိုသူမွာ ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိခဲ့သည္။
ဧၿပီ ၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ IRI စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္အခ်ဳိ႕
စစ္တမ္းအေပၚ ေ၀ဖန္တံု႔ျပန္မႈ
IRI စစ္တမ္းရလဒ္ ထြက္ေပၚခ်ိန္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ား ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ေထာက္ခံသူမ်ားက ၾကိဳ ဆိုခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၏ လက္ရွိအေျခအေနမ်ားကို သိရွိထားသည့္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားကမူ စစ္တမ္းတြင္ ၾကီးမားေသာ လြဲေခ်ာ္မႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း ေ၀ဖန္တံု႔ျပန္ခဲ့သည္။
“စစ္တမ္းကို ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ ပထမအခ်က္က common sense သာမန္အျမင္နဲ႔ ၾကည့္တာ။ ဒီလိုၾကည့္ေတာ့လည္း လြဲေခ်ာ္ေနတယ္။ ေနာက္တစ္ တစ္ခုက ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ methodologies နည္းနဲ႔ ၾကည့္တာ။ ဒီေနရာမွာလည္း ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ေတြ႕ရတယ္။ စစ္တမ္းေတြကို ၾကည့္ေလ့ရွိတဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းႏွစ္ရပ္နဲ႔ ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္ခုစလံုး လြဲေခ်ာ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္”ဟု ျမန္မာ့အေရးကြၽမ္းက်င္သူ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ဘာကေလတကၠသိုလ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ႕ယူရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ဦးမင္းဇင္က ေျပာၾကားသည္။
“စစ္တမ္းရလဒ္ေတြက ပြတ္ကာသီကာလြဲရင္ မေျပာလိုပါဘူး။ အခုဟာက ကြၽမ္းထိုးေမွာက္ခံုကို လြဲေခ်ာ္ေနတယ္”ဟု ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
ဘာေတြ လြဲေခ်ာ္ေနသလဲ
IRI စစ္တမ္းရလဒ္ကို ေ၀ဖန္မႈျပဳလုပ္ရာ၌ မည္သူမ်ားကို မည္သည့္ပံုစံမ်ားျဖင့္ ေမးျမန္းခဲ့သနည္းဆိုေသာ အခ်က္ကို အဓိကထားေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚသို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီဆိုသည့္ ရလဒ္ကိုလည္း ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။
စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအေျခအေန ေကာင္းမြန္သည္ဟု ေျဖဆိုခ်ိန္တြင္ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာသည္ အဓိက ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္သည္ဟုလည္း ေျဖဆိုထားသည္။ ထို႔အတူ ဦးသိန္းစိန္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထက္ပိုႏွစ္သက္သည္ဆိုေသာ ေျဖဆိုမႈမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအၾကား ႏွစ္ျခိဳက္မႈမရွိေသးေသာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို လႊတ္ေတာ္ထက္ ပိုႏွစ္သက္ဆိုေသာ အျမင္မ်ား၊ တရား႐ံုးမ်ားကို ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားထက္ ပိုႏွစ္သက္သည္ဆိုေသာ အျမင္မ်ားမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ရွိေနသည္။ ထို႔အျပင္ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ေနထိုင္ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ထက္ အစိုးရ၏ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ပိုလိုလားသည္ဆိုေသာ အခ်က္မွာလည္း လြဲေခ်ာ္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္။
“လမ္းေၾကာင္းမွန္မွာ ရွိေနတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကုိ လက္မခံေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚေရာက္တယ္ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ သမၼတ လုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စစ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္ကုိ သေဘာမတူဘူး”ဟု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမင္းသူက ဆိုသည္။
“ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ၊ ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာဆိုရင္ လက္ရွိအေျခအေနကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလို႔ မျမင္ေတာ့ဘူး။ ေလွာင္စရာတစ္ခုလို႔ပဲ ျမင္လာပါတယ္”ဟု ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ မျဖိဳးျဖိဳးေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
အဂတိလိုက္စားမႈအပိုင္းတြင္လည္း အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မႈကို ေက် နပ္မႈရွိသည္ဟု ေျပာဆိုျခင္းမွာ ျပက္လံုးတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္ဟု ကယန္းျပည္သစ္ပါတီမွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာလြင္က ဆိုသည္။
“ရဲအေပၚ ၇၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ေထာက္ခံတယ္ဆိုတာလည္း မ်ားလြန္းတယ္။ ရဲစခန္းသြားလို႔ ကူညီပါရေစဆိုတာနဲ႔တင္ ေၾကာက္ေနရတာ။ ပိုက္ဆံမေပးရင္ စာရြက္ကို မကိုင္တာေတြ ရွိေသးတယ္ေလ။ ဒါေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ သူတို႔က ဘယ္လိုအလႊာ၊ ဘယ္လို လူေတြကို ေကာက္ခဲ့သလဲဆုိတာေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး”ဟု ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ၏ ပထမေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
“တရား႐ုံးကုိ ၆၂ ရာခုိင္ႏႈန္းက ေက်နပ္တယ္လုိ႔ စစ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားတာ အဲဒီေျဖတဲ့သူေတြ အမႈမျဖစ္ဘူးလုိ႔ဘဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အမႈျဖစ္ဘူးလုိ႔ရင္ တစ္ခါတည္းနဲ႔ ေတာ္ပါၿပီ တန္ပါၿပီ ေၾကာက္ပါၿပီ ျဖစ္သြားမွာေပါ့။ ျပည္သူ႕ရဲအဖြဲ႕ကုိ ေက်နပ္မႈက ၇၄ ရာခုိင္ႏႈန္း တာကလည္း ကူညီပါရေစဆုိတာကုိ သူတုိ႔ အကူအညီသြားမေတာင္းဖူးတဲ့သူဆုိ ဒီလုိေျဖမွာ မဟုတ္ဘူး”ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းညြန္႔က ဆိုသည္။
ႈြIRI စစ္တမ္း ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာရွိေနမလဲ
IRI စစ္တမ္းရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚျပီးခ်ိန္တြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား ရွိခဲ့ကာ စစ္တမ္း၏ လြဲေခ်ာ္မႈမွတစ္ဆင့္ ေနာက္ကြယ္တြင္ မည္သည့္ကိစၥမ်ား ရွိေနသည္ ဆိုျခင္းကို ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိလာခဲ့သည္။ စစ္တမ္း၏ လြဲေခ်ာ္မႈတြင္ IRI ၏ ၾကီးၾကပ္မႈေအာက္မွ ျပည္တြင္း ကြင္းဆင္း ေကာက္ယူေသာ ျပည္တြင္းသုေတသနအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းအေတြ႕အၾကံဳ အားနည္းမႈလည္း ပါ၀င္ႏိုင္သည့္နည္းတူ IRI ကိုယ္တိုင္က တမင္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္ဆိုေသာ ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
“IRI က အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ေငြေၾကးနဲ႔ လည္ပတ္ေနတာ။ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ ေအာင္ျမင္တယ္ဆိုတာကို ျပခ်င္လို႔၊ အေမရိကန္အစိုးရကို ေလာ္ဘီလုပ္ခ်င္လို႔ လုပ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ျပည္သူေတြရဲ႕ေငြနဲ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ကိစၥမွာ ရလဒ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာဆႏၵနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္သူေတြရဲ႕ေငြကို ျဖဳန္းတီးတာပဲ”ဟု ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း က ဆိုသည္။
“ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေသခ်ာနားမလည္ဘူး။ မကြၽမ္းက်င္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာရွိေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြလည္း နားမလည္ဘူး။ မကြၽမ္းက်င္ဘူး။ အခုပုံစံၾကည့္ရတာက ျဖစ္သလို လုပ္တာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ျပည္တြင္းေရးကုိ ေသခ်ာနားမလည္ဘဲ ျဖစ္သလိုလုပ္တာေတြ႕ရတယ္”ဟု ေဗဒါ အင္စတီက်ဳမွ ကုိမ်ဳိးရန္ေနာင္သိမ္းက ေျပာၾကားသည္။
“ ဒီစစ္တမ္းမွာပါတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲေခ်ာ္ေနတယ္။ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအေပၚ ျပည္သူလူထု ေက်နပ္မႈမွာ ဦးသိန္းစိန္ဆိုတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေက်ာ္ဖို႔မေျပာနဲ႔ ယွဥ္လို႔ေတာင္ မရဘူး။ ဦးသိန္းစိန္ကို လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္အခ်ိန္ကေတာင္ တန္းတူမရွိခဲ့ဘူး။ အခုခ်ိန္မွာ ျပည္သူေတြက ဦးသိန္းစိန္ကို ဦးသန္းေရႊနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီးေတာ့ ေျပာေနၾကျပီ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကလည္း ဘာမွ အားရစရာမရွိဘူး။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဦးသိန္းစိန္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထက္ ပိုျပီးေက်နပ္တယ္ဆိုတာ ၾကီးၾကီးမားမားလြဲေခ်ာ္မႈပဲ။ ေနာက္ျပီး တျခား ၾကီးၾကီးမားမား လြဲေခ်ာ္မႈတြလည္း ရွိေနတယ္”ဟု ကမၻာ့သတင္းစာမ်ားႏွင့္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀သူမ်ား အစည္းအ႐ံုး (WANIFRA) ၏ ေရႊကေလာင္ဆုရွင္ Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ IRI စစ္တမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ၏ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား လြဲေခ်ာ္မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာၾကားသည္။
“ဒီစစ္တမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ သေဘာထားသံုးသပ္ခ်က္ေတြ လြဲကုန္မွာစိုးရိမ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ံုးနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အာဏာရအစိုးရ ေနာက္ကြယ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚလြဲမွားတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာကို စိုးရိမ္တယ္။ ဒီစစ္တမ္းေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲခိုး၊ မဲညစ္လို႔ ရေအာင္လုပ္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးအေနအထားအရ အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ အေပးအယူလုပ္ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို ခ်ေကြၽးသလို လုပ္လာခဲ့ရင္ ျမန္မာျပည္သူေတြ ရဲ႕ အမုန္းတရားနဲ႔ ၾကံဳေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ ဒီစာတမ္းအတြက္ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ အေမရိကန္သံ႐ံုးတို႔က တာ၀န္ယူရလိမ့္မယ္” ဟု ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
Local
Show commentsOpen link
posted from Bloggeroid
No comments:
Post a Comment