8888

Posted via Visit website

၈ ေလးလံုးလႈ္ရပွားမႈနဲ႔ ျမန္မာႏိုငင္ံေအရး

Voice of America / -730 mins ago

လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၅ ႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၈ ေလးလုံး ေအရးေတာ္ပုံဟာ ျမန္မာႏုိငင္ံမွာ အခု ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ ဒီမုိေကရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးရဲ႕ လမ္းစျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာ့ေအရး ကၽြမ္းက်သင္ူေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပုိင္ အသုိင္းအ၀ုိင္းေကတာ့ ဒီေအရးအခင္းဟာ မသမာသူေတြရဲ႕ အဖ်က္ေအမွာင့္ လု္ရပပ္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ဆုိးႀကီး တရပ္သာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ဆုိေနခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီေအၾကာင္း အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာက ကၽြမ္းက်သင္ူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိငင္ံမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၈၈ ေအရးေတာ္ပုံဟာ ျမန္မာ့သမုိင္းမွာ အထူးျခားဆုံး ေအရးေတာ္ပုံေတြ၊ လူထုလႈ္ရပွားမႈေတြအနက္ အမင္တန္ ေအရးႀကီးတဲ့ ျဖ္ရစပ္တခုလုိ႔ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၊ ျပည္သူလူထု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သတ္မွတ္ထားၾကတာပါ။ ကမာၻ႔ျပည္သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ဒီလုိပဲ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ထုိစဥ္က ျမန္မာႏုိငင္ံကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ အစုိးရ အာဏာပုိအင္ဖဲြ႔အစည္းမ်ဳိးစုံ၊ ေအရးအခင္းကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိမ္နင္းႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ တေပ္မတာ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ျမန္မာႏုိငင္ံစစ္တပ္ ဒီအအင္ားစုေတြေကတာ့ ဒီေအရးအခင္းကုိ ဘယ္ေသာအခါမွ ေအကာင္းဘက္က ျမတင္ယ္၊ ဒီေအရးအခင္းေၾကာင့္ တုိင္းျပည္တုိးတက္ ေျပာင္းလဲစရာလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ လာခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာတာဆုိတာ၊ ဒီအခ်ိန္အထိေတာ့ ေအထာက္အထား ေမတြ႔ေရသးပါဘူး။ န၀ေတခတ္တုန္းက ျမန္မာ့႐ုပ္ျမသင္ံၾကားမွာေတာ့ သမုိင္းေရစီး၊ လႈိင္းႀကီးေလထန္ ျဖ္ရစပ္မွန္ဆုိၿပီး ေခါင္းျဖတ္ေနတဲ့ပုံ၊ အဖ်က္ေအမွာင့္ လုပ္ေနတဲ့ပုံေတြကုိ ျပသခဲ့တာေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေအရးေတာ္ပုံရဲ႕ အက်ဳိးအာနိသထင္က္ ေမကာင္းတဲ့ ျဖ္ရစပ္ေတြသာ ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ေအထာက္အထား ျပခ်တင္ဲ့အတြက္ ျပသခဲ့တာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေကန႔မွာေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅ ႏွစ္ၾကာ ျပန္လည္သုံးသပ္တဲ့ အခါမွာ ဒီေအရးအခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိငင္ံရဲ႕ ႏုိငင္ံေရး၊ လူမႈေရး ေအျပာင္းအလဲေတြဟာ ေအကာင္းဘက္ကုိ ဦးတည္လာခဲ့တယ္၊ ပြင့္လင္းမႈဘက္ကုိ ဦးတည္လာခဲ့တယ္လုိ႔ သုံးသပ္လာၾကပါတယ္။ ေအမရိကန္ ျပည္ေထာစင္ု Georgetown တကၠသုိလ္က ျမန္မာ့ေအရး ကၽြမ္းက်တင္ဲ့ ပညာရွင္ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ စတုိင္းဘတ္ခ္ (David Steinberg) က အခုလုိ ဆုိပါတယ္။ “ေရရွည္ၾကည့္လုိ႔ ရွိရင္ေတာ့ ဒီေအရးအခင္းဟာ ျဖစ္စဥ္တရပ္ကုိ စတင္ေပးခဲ့တယ္။ ေနာက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း ဗဟု၀ါဒ ပုိမုိ ထြန္းကားတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ ပုိၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ ေအျခေအေနတြကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ဖန္တီးႏုိမင္ယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏုိမင္ယ့္ လမ္းေၾကာင္းကုိ စတခင္ဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဘယ္ေလာက္ ေရွ႕ဆက္သြားရဦးမယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွ တပ္အပ္ ေမျပာႏုိပင္ါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီးကတည္းက ေအျပာင္းအလဲေတြကုိ အမွန္တကယ္ ေတြ႔ျမလင္ာရပါၿပီ။” ေဒးဗစ္ စတုိင္းဘတ္ခ္ ဟာ ျမန္မာႏုိငင္ံေအရးမွာ အမင္တန္ မွ်မွ်တတ ေျပာဆုိသံုးသပ္ေလ့ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ကဆိုရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ စစ္အစိုးရဘက္ကို တိမ္းတယ္။ အတိုက္အခံေတြကို ဆန္႔က်တင္ယ္။ ဒီမိုေကရစီ လႈ္ရပွားမႈကို ေမထာက္ခံဘူးလို႔ ေျပာဆိုခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာႏိုငင္ံကို ဒီမိုေကရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ မလုပ္လုိ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လု္ရပမယ္ဆုိၿပီး မူ ခ်မွတ္ခဲ့တာကိုလည္းပဲ သူက အစဥ္တစိုက္ မွားယြင္းတယ္လို႔ ေထာက္ျေပ၀ဖန္လာခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ၈၈ ေအရးအခင္းကို စျဖစ္ကတည္းက စိုက္လိုက္မတ္တပ္ သံုးသပ္ေရးသားလာခဲ့တဲ့ သတင္းစာဆရာႀကီး ဘတ့္ေတး လနင္ာ (Bertil Lintner) ကလည္း ဒီေအရးအခင္းဟာ ဒီမိုေကရစီ ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ရဲ႕အစကို ဖန္တီးေပးခဲ့တဲ့ ေအရးအခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ေအာင္ျမတင္ဲ့ ေအရးအခင္း တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။ “၈၈ အံုႂကြမႈက ခ်မွတ္ထားခဲ့တဲ့ သမိုင္းေျခရာေကတာ့ ၁၉၆၂ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုငင္ံေရး ေအျခေအန ပြင့္လင္းလာဖို႔ ပထမဦးဆံုး ျဖစ္ထြန္းခဲ့တဲ့ လႈ္ရပွားမႈ ဆုိတာပါပဲ။ ၈၈ အံုႂကြမႈ မရွိခဲ့ရင္ ဒီေအျခေအနမ်ိဳးကိုလည္း လံုး၀ ျမင္ေတြ႔ရလိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုငင္ံေရးေအျပာင္းအလဲေတြဟာ တကယ့္ အစစ္အမွန္ မဟုတ္ဘူး။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာလည္း စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုေကရစီ ဖြဲ႔စည္းပံု မဟုတ္ပါဘူး။ သို႔ေပမဲ့လည္း ၁၉၅၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြကစၿပီး မျမင္ေတြ႔ခဲ့ရဖူးတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အခု ျမန္မာျပည္မွာ ေတြ႔လာရပါတယ္။ သတင္းစာေတြ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ႏိုငင္ံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ရွိလာပါတယ္။ အရပ္သားအဖြဲ႔အစည္းေတြ ထြန္းကားလာပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ၈၈ ေအရးေတာ္ပံုရဲ႕ legacy (ေအမြ) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။” ျမန္မာႏုိငင္ံ ၈ ေလးလံုး ေအရးေတာ္ပံုရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြေကတာ့ အခုအခ်ိန္ထိ အဆံုးသတ္ၿပီလို႔ ေမျပာႏုိင္ေသးပါဘူး။ သူတို႔ စတလင္ိုက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းဟာ ေအရွ႕ကို ဘယ္ေလာက္ ဆက္လက္ ေလွ်ာက္လွမ္းရလိမ့္မယ္ ဆုိတာေကတာ့ ဘယ္သူမွ ေမျပာႏုိတင္ဲ့ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေအရးအခင္းမွာ အနစ္နာ ခံသြားၾကတဲ့သူေတြရဲ႕ ေပးဆပ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဒီေန႔အခါမွာ ဒီမိုေကရစီတို႔၊ လူ႔အခြင့္ေအရးတုိ႔၊ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္တို႔ ဆုိတာေတြကို ၾကားေနရတယ္လို႔ ေျပာမယ္ဆုိ ရင္ေတာ့ မွားမယ္မဟုတ္ေၾကာင္းပါခဗင္်ား။